(2) حمد و سپاس خداوندی را که ما را به حمد و سپاس خویش راه نمود و از جمله حامدان خود قرار داد، تا از شکرگزاران احسان او باشیم. و ما را در برابر حمد و سپاس خویش پاداش داد، آن سان که نیکوکاران را پاداش دهد.
(3) حمد و سپاس خداوندی را که دین خود به ما ارزانی فرمود و ما را به آیین خویش اختصاص داد و به راههای احسان خود در آورد، تا به مدد احسانش در طریق خشنودیاش گام برداریم. حمد و سپاسی که شایان قبولش افتد و بدان از ما خشنود گردد.
(4) حمد و سپاس خداوندی را که یکی از آن راهها که در برابر ما گشوده، ماه خود، ماه رمضان است، ماه صیام و ماه اسلام، ماه پاکیزگی از آلودگیها، ماه رهایی از گناهان، ماه نماز، ماهی که در آن قرآن نازل شده، قرآنی که راهنمای مردم است و نشانه آشکار هدایت است و تمیز دهنده حق از باطل است.
(5) پس به حرمت بیشمار و فضیلت بسیاری که بدین ماه ارزانی داشت، برتری آن را بر دیگر ماهها آشکار ساخت. برای بزرگداشت آن، هر چیز را که در دیگر ماهها حلال داشته بود، در این ماه حرام کرد.
گرامیداشت آن را هر خوردنی و آشامیدنی ممنوع داشت و برای آن
______________________________
[1] دعای آن حضرت است هنگامی که ماه رمضان فرا میرسید.
ترجمه الصحیفة السجادیة ،ص:266
زمانی معین قرار داد، آن سان که اجازت ندهد روزه آن پیشتر ادا گردد و نپذیرد که به تأخیر افتد.
(1) آنگاه شبی از شبهای این ماه برگزید و بر شبهای هزار ماه برتری داد. و آن شب را «لیلة القدر» نامید. در آن شب، فرشتگان و روح، به فرمان پروردگارشان، بر هر یک از بندگان او- که بخواهد- نازل میشوند، همراه با تقدیری تغییر ناپذیر. آن شب، شب سلام و درود فرشتگان است و دامنه برکاتش تا سپیدهدم کشیده شود.
(2) بار خدایا، درود بفرست بر محمد و خاندانش و شناخت فضیلت این ماه و بزرگداشت حرمت آن و پرهیز از هر چه در این ماه ما را از آن منع کردهای. به ما الهام کن. و ما را به روزه داشتن یاری ده: آن سان که اعضای بدن خویش از معاصی تو بازداریم و در آنچه سبب خشنودی توست به کار داریم، تا به هیچ سخن بیهوده گوش نسپاریم و به هیچ لهو و بازیچه ننگریم و به هیچ ممنوع دست نگشاییم و به سوی هیچ حرامی گام بر نداریم و چیزی جز آنچه تو حلال کردهای در شکمهای خود جای ندهیم و زبانمان جز سخن تو نگوید و رنجی بر خود هموار نکنیم جز آنکه ما را به ثواب تو نزدیک سازد و کاری نکنیم جز آنچه ما را از عقاب تو در امان دارد. ای خداوند، از تو میخواهیم که این همه اعمال را از ریای ریاکاران و آوازه در افکندن آوازه افکنان دور نگه داری. و چنان باد که کسی را در عبادت با تو شریک نسازیم و جز تو برای خود مرادی نجوییم.
(3) بار خدایا، درود بفرست بر محمد و خاندان او و در این ماه ما را به اوقات نمازهای پنجگانه آگاه فرما: به حدود و احکامش که مقرر داشتهای و واجباتش که واجب ساختهای و شروط و هنگامش که معین کردهای.
(4) ای خداوند، چنان کن که به هنگام نماز همانند کسانی باشیم که به
ترجمه الصحیفة السجادیة ،ص:267
منازل والای آن راه مییابند و همه ارکان آن رعایت میکنند و آن را به وقت خود، به آیین بنده تو و رسول تو محمد- صلی اللّه علیه و آله- در رکوع و سجود و همه فضیلتهایش، به کاملترین وضوء و طهارت و در نهایت خشوع به جای میآورند.
(1) ای خداوند، در این ماه ما را موفق دار که به خویشاوندانمان نیکی کنیم و به دیدارشان بشتابیم و همسایگانمان را به بخشش و عطای خویش بنوازیم و اموالمان را از هر چه به ناحق بر آن افزودهایم پیراسته داریم و با ادای زکات پاکیزه گردانیم و با آنان که از ما گسیختهاند بپیوندیم و با آن که در حق ما ستمی روا داشته به مقتضای انصاف رفتار کنیم و با آن که با ما دشمنی ورزیده دوستی کنیم، جز آن کسان که به خاطر رضای تو با آنان دشمن شدهایم، که با چنین دشمنی هیچگاه سخن از دوستی نگوییم و همدل نشویم.
(2) ای خداوند، در این ماه ما را توفیق ده که به کردارهای پسندیده به تو تقرب جوییم، آن سان که ما را از گناهان پاک داری و از بازگشت به اعمال ناشایست نگهداری، تا هیچ یک از ملائکه تو طاعتی به درگاهت نیاورد جز آنکه از طاعت ما کمتر باشد و در تقرب به پایه تقرب ما نرسد.
(3) ای خداوند، به حق این ماه و به حق آن کس که در این ماه- از آغاز تا انجام- جبین عبادت به درگاه تو سوده، خواه ملکی بوده که او را مقرب خود ساختهای، یا پیامبری که به رسالتش فرستادهای، یا بندهای صالح که از میان بندگانت برگزیدهای، بر محمد و خاندانش درود بفرست و ما را سزاوار کرامتی کن که به دوستان خود وعده دادهای. هر چه مبالغان در عبادت خود را نصیب داشتهای ما را نیز نصیب دار و به رحمت خود ما را در زمره کسانی قرار ده که بهشت- آن بالاترین مرتبت- را سزاوارند.
(4) بار خدایا، درود بفرست بر محمد و خاندان او و ما را دور دار از الحاد در توحید خود و قصور در بزرگداشت خود و شک در دین خود و نابینایی
ترجمه الصحیفة السجادیة ،ص:268
در طریق خود و غفلت از تعظیم خود و فریفته شدن به دشمنت، آن شیطان رجیم.
(1) بار خدایا، درود بفرست بر محمد و خاندان او و چون در شبهای این ماه اراده عفو و بخشایش کنی ما را در شمار آن بندگان در آور که به عفو تو آزاد میشوند و در خور بخشایش تو میگردند. ای خداوند، ما را از بهترین کسانی قرار ده که در این ماه زیستهاند و این ماه به سر آوردهاند.
(2) بار خدایا، درود بفرست بر محمد و خاندان او و آنگاه که هلال ماه رمضان به محاق میافتد، گناهان ما محو کن. و چون به سلخ رسد و روزهایش به آخر آید، جامه شوخگن گناهان از تن ما بیرون کن، آن سان که چون به سر شود ما را از هر خطا پیراسته و از هر گناه، پاک ساخته باشی.
(3) بار خدایا، بر محمد و خاندان او درود بفرست. اگر در این ماه به راه کج رفتهایم، به راه راستمان آور و اگر از حق عدول کردهایم، به حقمان بازگردان و اگر دشمن تو، شیطان، بر ما چیره شد، ما را از چنگال او رهایی بخش.
(4) ای خداوند، ماه رمضان را از زمزمه عبادت ما پرساز و شب و روزش را به طاعات ما آراسته گردان. ما را یاری ده که روزهایش را روزه بداریم و شبهایش را به نماز و تضرع و خشوع و مذلّت در پیشگاه تو به سحر رسانیم، تا مباد که روزهایش به غفلت ما شهادت دهند و شبهایش به سهل انگاری ما.
(5) ای خداوند، چنان کن که در دیگر ماهها و روزها تا زندهایم چنین باشیم. چنان کن که در شمار بندگان صالح تو در آییم: آنان که بهشت را به میراث بردهاند و در آن جاویدانند، آنان که همه آنچه را که باید ادا کنند ادا میکنند و باز هم دلهایشان ترسان است، آنان که باید نزد پروردگارشان باز گردند، آنان که به کارهای نیک میشتابند و در آن
ترجمه الصحیفة السجادیة ،ص:269
بر یکدیگر سبقت میگیرند.
(1) بار خدایا، در هر وقت و در هر زمان و در هر حال بر محمد و خاندانش درود بفرست، به شمار درودهایی که بر همه کسانی که شایان درود تو بودهاند فرستادهای و چندین برابر آنها، آن سان که هیچ کس جز تو شمارش نتواند کرد. انک فعّال لما ترید.
ترجمه الصحیفة السجادیة ،ص:280
(1)